We hadden samen een lange dag doorgebracht die mij kort leek. We hadden elkaar stellig beloofd dat we al onze gedachten zouden delen en dat onze twee zielen voortaan één zouden zijn; — een niet erg originele droom, als je het goed beschouwt, ware het niet dat alle mensen deze droom koesteren en niemand hem verwezenlijkt.
s Avonds, toen je een beetje moe was, wilde je op de hoek van een nieuwe boulevard gaan zitten voor een nieuw café, dat nog vol gruis lag, maar zijn onvoltooide pracht al vol trots toonde. Het café schitterde. Het gaslicht zelf ontplooide er alle geestdrift van een debuut en verlichtte uit alle macht de verblindend witte muren, de schitterende spiegelvlakken, de vergulde sier- en kroonlijsten, pages met bolle wangen die door honden aan de lijn werden voortgetrokken, dames die lachten naar de valk die op hun hand was neergestreken, nimfen en godinnen die vruchten, patés en wild op het hoofd droegen, voorstellingen van Hebe en Ganymedes die met uitgestrekte arm de amfora met bavaroise of de tweekleurige obelisk van gemengd ijs aanboden; heel de geschiedenis en heel de mythologie in dienst van de vraatzucht.
Recht voor ons, op straat, stond een man van een jaar of veertig met een vermoeid gezicht en een grijzende baard. Hij hield een kleine jongen bij de hand, en op de andere arm droeg hij een kleintje dat nog niet kon lopen. Hij speelde voor oppas en nam zijn kinderen mee om in de avond een luchtje te scheppen.
Allen waren in lompen gehuld. Die drie gezichten waren
buitengewoon ernstig en die zes ogen keken strak naar het nieuwe café, met een
bewondering die even groot was, maar zich naargelang de leeftijd anders uitte.
De ogen van de vader zeiden: 'Wat mooi! Wat mooi! Het
lijkt wel of al het geld van de armen in deze muren is gestoken.'— De ogen van
de kleine jongen: 'Wat mooi! Wat mooi! Maar in dat huis mogen alleen mensen
naar binnen die niet zijn zoals wij.' — En de ogen van het kleintje waren zo
betoverd, dat ze slechts een intense en sprakeloze vreugde uitdrukten.
Chansonniers zeggen dat plezier de ziel goedmoedig
maakt en het hart mild. Ze hadden die avond wat mij betreft gelijk. Ik was
vertederd door die familie van ogen, maar ik voelde me ook enigszins beschaamd
over onze glazen en onze karaffen, die groter waren dan onze dorst. Ik wendde
mijn ogen naar jou, liefste, om er mijn gedachte in te lezen. Ik keek diep in
je mooie en zo wonderlijk zachte ogen, in je groene ogen, waar de Grilligheid
huist en de betovering van de Maan, en je zei: 'Ik kan niet tegen die mensen
daar met hun wagenwijd opengesperde ogen! Zou je de ober willen vragen ze weg
te sturen?'
Zo moeilijk is het elkaar te begrijpen, lieve engel, en
zo weinig kun je gedachten delen, zelfs wanneer je van elkaar houdt!
Les yeux des pauvres
Ah! vous voulez savoir
pourquoi je vous hais aujourd'hui. Il vous sera sans doute moins facile de le
comprendre qu'à moi de vous l'expliquer; car vous êtes, je crois, le plus bel
exemple d'imperméabilité féminine qui se puisse rencontrer.
Nous avions passé
ensemble une longue journée qui m'avait paru courte. Nous nous étions bien
promis que toutes nos pensées nous seraient communes h l'un et à l'autre, et
que nos deux âmes désormais n'en feraient plus qu'une; — un rêve qui n'a rien
d'original, après tout, si ce n'est que, rêvé par tous les hommes, il n'a été
réalisé par aucun.
Le soir, un peu
fatiguée, vous voulûtes vous asseoir devant un café neuf qui formait le coin
d'un boulevard neuf, encore tout plein de gravois et montrant déjà
glorieusement ses splendeurs inachevées. Le café étincelait. Le gaz lui-même y
déployait toute l'ardeur d'un début, et éclairait de toutes ses forces les murs
aveuglants de blancheur, les nappes éblouissantes des miroirs, les ors des
baguettes et des corniches, les pages aux joues rebondies traînés par les
chiens en laisse, les dames riant au faucon perché sur leur poing, les nymphes
et les déesses portant sur leur tête des fruits, des pâtés et du gibier, les
Hébés et les Ganymêdes présentant à bras tendu la petite amphore à bavaroises
ou l'obélisque bicolore des glaces panachées; toute l'histoire et toute la
mythologie mises au service de la goinfrerie.
Droit devant nous, sur
la chaussée, était planté un brave homme d'une quarantaine d'années, au visage
fatigué, à la barbe grisonnante, tenant d'une main un petit garçon et portant
sur l'autre bras un petit être trop faible pour marcher. Il remplissait
l'office de bonne et faisait prendre à ses enfants l'air du soir.
Tous en guenilles. Ces
trois visages étaient extraordinairement sérieux, et ces six yeux contemplaient
fixement le café nouveau avec une admiration égale, mais nuancée diversement
par l'âge. Les yeux du pire disaient: 'Que c'est beau! que c'est beau', on
dirait que tout l'or du pauvre monde est venu se porter sur ces murs. ' - Les
yeux du petit garçon: 'Que c'est beau! que c'est beau! mais c'est une maison où
peuvent seuls entrer les gens qui ne sont pas comme nous. ' — Quant aux yeux du
plus petit, ils étaient trop fascinés pour exprimer autre chose qu'une joie
stupide et profonde.
Les chansonniers
disent que le plaisir rend l'âme bonne et amollit le cœur. La chanson avait
raison ce soir-là, relativement à moi. Non seulement j'étais attendri par cette
famille d'yeux, mais je me sentais un peu honteux de nos verres et de nos
carafes, plus grands que notre soif. Je tournais mes regards vers les vôtres,
cher amour, pour y lire ma pensée; je plongeais dans vos yeux si beaux et si
bizarrement doux, dans vos yeux verts, habités par le Caprice et inspirés par
la Lune, quand vous me dites: 'Ces gens-là me sont insupportables avec leurs
yeux ouverts comme des, portes cochères! Ne pourriez-vous pas prier le maître
du café de les éloigner d'ici?'
Tant il est difficile
de s'entendre, mon cher ange, et tant la pensée est incommunicable, même entre
gens qui s'aiment!