Wat later liep hij door een straat en hield stil bij
een winkel met gravures. Toen hij in een kartonnen map een prent vond die een
tropisch landschap voorstelde, zei hij bij zichzelf: 'Nee! Ik zou haar kostbare
leven niet in een paleis willen bezitten. We zouden er ons niet thuis voelen.
Bovendien zou op die met goud behangen muren geen plaats meer zijn om haar
beeltenis op te hangen; in die plechtige galerijen is geen enkele plek voor
intimiteit. Het is me nu duidelijk dat we daar zouden moeten wonen om de droom
van mijn leven te koesteren.'
En terwijl zijn ogen de details van de gravure
bestudeerden, ging hij in gedachten verder: 'Aan zee, een mooie houten hut,
omringd door al die vreemde, glanzende bomen waarvan de namen me ontschoten
zijn..., in de atmosfeer een bedwelmende, ondefinieerbare geur, in de hut een
sterk parfum van rozen en muskus..., verder, achter ons kleine domein, toppen
van masten die door de deining op en neer schommelen..., onze slaapkamer is in
een roze, door jaloezieën gedempt licht gehuld en versierd met pas gevlochten
matten en zwaar geurende bloemen, en daar staan enkele fauteuils in Portugese
rococostijl van zwaar en donker hout (waarin ze zo kalm en door koelte omringd
zou kunnen rusten en tabak met wat opium roken), en buiten, rond onze veranda,
is er het kabaal van vogels die dronken zijn van licht en het gekwebbel van
kleine negerinnetjes..., en 's nachts, om mijn dromen te begeleiden, de
klaaglijke zang van de muziekbomen, de droefgeestige casuarina's! Ja,
werkelijk, dat is het decor dat ik zocht. Wat moet ik met een paleis?'
En terwijl hij langs een grote avenue liep, zag hij
iets verderop een fris uitziende herberg. Uit een raam dat opgefleurd werd met
bonte, katoenen gordijnen hingen twee lachende gezichten. En onmiddellijk zei
hij bij zichzelf: 'Mijn geest moet wel een grote zwerver zijn om zo ver te gaan
zoeken wat zo dichtbij is. Het plezier en het geluk bevinden zich in de eerste
de beste herberg, een toevallige herberg, waar zoveel genoegens zijn te vinden.
Een knapperend vuur, bontgekleurd aardewerk, een simpele maar goede maaltijd,
een eenvoudige wijn en een heel breed bed met wat grove frisse lakens. Wat wil
je nog meer?
En toen hij alleen thuiskwam, op het uur waarop de
raadgevingen van de Wijsheid niet meer gesmoord worden door het gegons van het
leven buiten, zei hij bij zichzelf: 'Vandaag had ik in mijn dromen drie
woonplaatsen die me alle evenveel genoegen bezorgden. Waarom zou ik dan mijn
lichaam dwingen zich te verplaatsen, als mijn ziel met zoveel gemak reist? En
waarom plannen uitvoeren, wanneer het plan zelf al voldoende vreugde in zich
heeft?'
Les projets
Il se disait, en se
promenant dans un grand parc solitaire: 'Comme elle serait belle dans un
costume de cour, compliqué et fastueux, descendant, à travers l'atmosphère d'un
beau soir, les degrés de marbre d'un palais, en face des grandes pelouses et
des bassins! Car elle a naturellement l'air d'une princesse. '
En passant plus tard
dans une rue, il s'arrêta devant une boutique de gravures, et, trouvant dans un
carton une estampe représentant un paysage tropical, Use dit: 'Non! ce n'est
pas dans un palais que je voudrais posséder sa chère vie. Nous n'y serions pas
chez nous. D'ailleurs ces murs criblés d'or ne laisseraient pas une place pour
accrocher son image; dans ces solennelles galeries, il n'y a pas un coin pour
l'intimité. Décidément, c'est là qu'il faudrait demeurer pour cultiver le rêve
de ma vie. '
Et, tout en analysant
des yeux les détails de la gravure, il continuait mentalement: 'Au bord de la
mer, une belle case en bois, enveloppée de tous ces arbres bizarres et luisants
dont j'ai oublié les noms….., dans l'atmosphère, une odeur enivrante,
indéfinissable….., dans la case un puissant parfum de rose et de musc….., plus
loin, derrière notre petit domaine, des bouts de mâts balancés par la houle…..,
autour de nous, au-delà de la chambre éclairée d'une lumière rose tamisée par
les stores, décorée de nattes fraîches et de fleurs capiteuses, avec de rares
sièges d'un rococo portugais, d'un bois lourd et ténébreux (où elle reposerait
si calme, si bien éventée, fumant le tabac légèrement opiacé!), au-delà de la
varangue, le tapage des oiseaux ivres de lumière, et le jacassement des petites
négresses….., et, la nuit, pour servir d'accompagnement à mes songes, le chant
plaintif des arbres à musique, des mélancoliques filaos! Oui, en vérité, c'est
bien là le décor que je cherchais. Qu'ai-je à faire de palais?'
Et plus loin, comme il
suivait une grande avenue, il aperçut une auberge proprette, où d'une fenêtre
égayée par des rideaux d'indienne bariolée se penchaient deux têtes rieuses. Et
tout de suite: 'Il faut, — se dit-il — que ma pensée soit une grande vagabonde
pour aller chercher si loin ce qui est si prés de moi. Le plaisir et le bonheur
sont dans la première auberge venue, dans l'auberge du hasard, si féconde en
voluptés. Un grand feu, des faïences voyantes, un souper passable, un vin rude,
et un lit très large avec des draps un peu âpres, mais frais; quoi de mieux?'
Et en rentrant seul
chez lui, à cette heure où les conseils de la Sagesse ne sont plus étouffés par
les bourdonnements de la vie extérieure, Use dit: J'ai eu aujourd'hui, en rêve,
trois domiciles où j'ai trouvé un égal plaisir. Pourquoi contraindre mon corps
à changer de place, puisque mon âme voyage si lestement ? Et à quoi bon
exécuter des projets, puisque le projet est en lui-même une jouissance
suffisante?'
